Kötü Alışkanlıklar
Küçük çocukların sahip oldukları kötü alışkanlıklar ilerideki hayatlarında ciddi sorunlara dönüşebilirler. Bu nedenle ebeveynler çocuklarında çeşitli belirtileri gözlemlemeli ve fark ettikleri sorunlara müdahale etmelidirler.
Çocuklar çevrelerindeki insanların davranışlarını taklit ederler. Eğer etraflarındaki kişilerin zararlı ya da kötü alışkanlıkları var ise doğal olarak çocuklar bu kötü huyları benimserler.
Konu küçük çocukların kötü alışkanlıklarını düzeltmek olduğunda çevresel etkenlerin önemini aklımızdan çıkarmamalıyız.
Bir alışkanlık nasıl oluşur?
Bilinçsizce tekrar edilen davranışlar alışkanlıkları oluşturur. Küçük çocuklardaki kötü alışkanlıkların sebebi sahip oldukları fiziksel ya da psikolojik bir rahatsızlık olabilir.
Alışkanlıklar bir doktor ya da psikolog tarafından tedavi edilmesi gereken takıntılı davranışlara dönüşebilirler.
Küçük çocuklardaki kötü alışkanlıklar
Küçük çocuklardaki bazı kötü alışkanlıklar sağlıklarını doğrudan etkileyebilirlerken diğer bazı alışkanlıklar ise insan ilişkilerini ve aile hayatlarını etkileyebilir.
Her halükarda zararlı alışkanlıkları erkenden düzeltmek bu davranışların kalıcı bir hale gelmemesi açısından son derece önemlidir.
-
Sağlıksız beslenme
Abur cubur yemek, yaşadığımız bu günlerde çok sık rastlanılan kötü bir alışkanlıktır. Aslına bakarsanız fast food dışında bir şey yemeyi reddeden çocuk sayısında ciddi bir artış var.
Abur cubur yemenin pek çok zararlı sonucundan biri de çocuklarda aşırı kilolanmaya ve yüksek kan basıncı değerlerine ulaşılmasına sebep olmasıdır.
Onları bu zararlı alışkanlıktan uzak tutmak için çocuklarınıza ilgi çekici gelecek çeşitli sayıda yiyecekten oluşan farklı menüler hazırlayın.
Çocuğunuzun sevmediğini bildiğiniz bazı besinleri aynı yiyecek grubundan farklı besinler ile değiştirin.
Hazırlanışına katıldıkları bir yemeği yeme istekleri artacağından dolayı onlardan yemek yapmak konusunda yardım isteyin.
-
Televizyon karşısında yemek yemek
Konu hakkında yapılan araştırmalar televizyon karşısında yemek yemenin kilo alımına sebep olabildiğini göstermektedir. Beğendiği bir televizyon programına odaklanan bir çocuğun beyni, vücudun kendisine gönderdiği doyma sinyalini algılayamaz.
Ayrıca akşam yemeği tüm ailenin bir arada oturup muhabbet edebilecekleri, geride bıraktıkları günü tartışabilecekleri değerli bir zaman dilimidir.
“Çocuklar çevrelerindeki insanların davranışlarını taklit ederler. Eğer etraflarındaki kişilerin zararlı ya da kötü alışkanlıkları var ise doğal olarak çocuklar bu kötü huyları benimserler.”
-
Kaba ve saldırgan dil
Daha önce de bahsettiğimiz gibi çocuklar etraflarında gördükleri davranışları taklit ederler. Eğer ebeveynler, ev içerisinde birbirleri ile kaba konuşuyor ve birbirlerine kötü sözler sarf ediyorsalar çocuk da bu davranışları ve dili benimser.
Çocuklar, evin dışındayken öğretmenlerinin ya da diğer yetişkinlerin önünde küfürlü kelimeler kullanırlar. Bu davranışın düzeltilme süreci de evde bu çocuklara düzgün örnek teşkil edebilmek ile başlar.
-
Bilgisayar, video oyunları ve televizyon
Teknoloji kullanımı ve ekran önünde vakit geçirme zararsız bir hobiden bağımlılığa dönüşebilir. Ve hatta bu bağımlılık sağlığımıza zarar bile verebilecek boyutlara varabilir.
Birçok çocuk evde ekran başında ya da akıllı telefonlarında çakılı kalmalarından dolayı dışarı çıkıp oynamayı akıllarına bile getirmezler.
Ekran karşısında aşırı zaman geçiriyor olmak uyuma problemlerine ve sosyal gelişim sorunlarına yol açar.
Video oyunları oynayarak ya da İnternet “online” durumda olarak çok vakit geçiren çocuklar ev ödevlerinden de geri kalırlar.
Ekran bağımlılığı gibi kötü bir alışkanlığı önlemek ya da düzeltmek için çocuklarınıza her gün uygulayacakları rutin bir program hazırlayın. Ekran önünde günde iki saatten fazla zaman geçirmelerine müsaade etmeyin.
Bunun ile birlikte teknoloji bağımlılığı çocuktaki başka bir sorunu maskeliyor olabilir. Güvensizlik hissi ya da endişe ve kaygı gibi duygular yaşamakta olan bir çocuk teknolojiyi bu sorunlarından kaçmak için bir çıkış gibi görüyor ve kullanıyor olabilir.
Eğer çocuğunuzda teknoloji bağımlılığından daha ciddi bazı sorunların işaretlerini gözlemliyorsanız mutlaka bir doktora başvurun.
-
Parmak emme ya da burun karıştırma
Küçük çocuklar bazen emzik yerine parmak emerler. Bu davranış çok küçük yaşlarda beliren ama sonrasında genellikle kendi kendine sonlanan kötü bir davranıştır.
Çocuğunuzun parmak emmesi, sonlanmayan bir davranışa dönüşür ise bu davranışının damağında bir zarara neden olmaması için bir uzman ile görüşün.
Burun karıştırmak da bir diğer hoş olmayan davranış şeklidir ve burnun kanamasına sebep olabilir. Küçük çocukların bilinçsizce burun karıştırma huyları vardır.
Alışkanlık edinmesini engellemek amacı ile çocuğunuz parmağını burnuna her götürdüğünde ona ne yaptığı ve bu hareketi neden yapmaması gerektiğini açıklayın.
-
Geç yatmak
Küçük çocukların günde 11 ila 13 saatlik gece uykusuna ihtiyaçları vardır. Yeterince dinlenmeyen çocuklar yorgun, dikkatsiz, sinirli ve uyuşuk olurlar. Az dinlenme hafıza problemlerine ve yavaş düşünmeye sebep olabilir.
Uykunun yeterince alınamaması hormonsal dengesizliklere de yol açabilir. Ebeveynler, çocuklarındaki bu zararlı alışkanlığı değiştirmek için onlara mantıklı bir yatma saati belirlemeli ve onların bu saate uymalarına özen göstermelidirler.
Mesela bu konuda çocuğunuzun akşam yemeğini erken bir saatte yemesini sağlayıp uyku saatinde de ona hikaye okumanız faydalı olabilir.
-
Kişisel temizliğe özen göstermeme
Temizlik, sağlıklı olmanın ve normal bir sosyal hayata sahip olmanın ana unsurlarından biridir. Birçok çocuk banyo yapmak ya da yemeklerden sonra diş fırçalamak konusunda isteksizdir.
Ama duş almak ya da diş fırçalamak gibi görevlere karşı gösterilen bu direnç zaman içerisinde alışkanlığa dönüşebilir. Tüm ailenizin düzenli bir şekilde ellerini yıkadığından, günlük duş aldığından ve yemeklerden sonra dişlerini fırçalandığından emin olun.
Unutmayın ki çocuklar ebeveynlerinin alışkanlıklarını edinirler. Bu nedenle onlara örnek olmaya özen gösterin.
Çocuklarımızı Zararlı Alışkanlıklardan Nasıl Koruyabiliriz?
Çağımızın temel ve odaklanılması gereken en önemli sorunlardan biri zararlı alışkanlıklardır. Zararlı alışkanlıklara başlama yaşının ilkokul çağlarına kadar düştüğü görülmektedir. Özellikle sigaranın ilkokul öğrencileri arasında kullanımının gittikçe yaygınlaştığı bir süreci yaşıyoruz. Bun da ekonomik ve dolayısıyla buna bağlı sosyal ve toplumsal yapıdaki bozulmaların da etkisi büyüktür. Bu tür zararlı alışkanlıkların ticaretini yapan yerler olayın ekonomik; arkadaş ortamında uzatılan tek bir sigara, sigara içenlere benzeme çabası, sigaranın onları daha olgun gösterdiği düşüncesi, anne ve babanın bu zararlı alışkanlıkları çocuğun yanında kullanması da olayın sosyal ve toplumsal etkilerini gözler önüne seriyor.
Zararlı alışkanlıkların en etkili ve en çok tüketileni sigaradır. Çabuk ve ucuz elde edilmesi (Diğerlerine göre) onun kitlelere daha çok hitap etmesini sağlıyor.
Arkadaş ortamında uzatılan bir tek sigara, bir kereden bir şey olmaz gibi söylemler çocukları sigaraya çekmede önemli odak noktalarıdır. Hiçbir çocuğun canı sigara çekmez, alkol çekmez, uyuşturucu çekmez bunlar tamamen çocuğun o yıllarda kişiliğini koyacağı bir vücut arayışından ileri gelmektedir. Özelikle anne ve babası sigara ve alkol kullanan çocuğun buna öykünmesi doğal bir süreç olabilir. Çünkü çocuğun tamamen gelişimi taklit etme ve model alma üzerinedir.
Çocuk taklit ederek büyür. Annesini, babasını, öğretmenini, arkadaşlarını, tv’deki programları, İnternet sitelerini. Bu yüzden bu çevrelerinin öncelikli olarak anne ve baba tarafından özenle oluşturulması gerekir.
Anne ve baba çocuğun yanında kötü alışkanlıkların hiç birini kullanmamalı, çocuğun okul ve mahalledeki arkadaşlarını iyi tanımalı, televizyon ve internet ortamında nasıl vakit geçirdiğini çok iyi bilmelidir. Bu yaşlarda çocuk taklit etmeye çok meraklı olduğundan onu hep iyi örneklerle karşılaştırmalı ki anne ve baba çocuğun yanlış yönlere sapma olasılığı en aza indirebilsin. Çocukların en meraklı olduğu yıllarda onları kötü alışkanlıkları merak edecek ortamlara sokmaktan uzak tutmalıdır. Sigara bu konuda kilit noktadır. Çabuk elde edip, çabuk taklit etme yoluna gideceğinden çocuğun ona alışması zaman almayacaktır. Üstelik bunu saklama yoluna gideceğinden taklit süreci yerini alışkanlığa bırakacaktır ki alışkanlıklar anahtarı kaybolmuş kelepçe gibidirler onlardan kurtulması artık çok zordur. O yüzden sigaranın ve bunun ikamesi zararlı alışkanlıkların sakıncaları çocuğa erken yaşlarda öğretilmeli, çocuğun yanında taklit oluşturacak bu zararlı alışkanlıkları kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Alkol ve sigara ve benzeri alışkanlıkların satışı çocuklara yapılmamalı. Anneler ve babalar ‘git oğlum marketten bana bir paket sigara al’ cümlesini kullandıkları anda bilsinler ki yarın çocuklarını kendi paketlerinden gizlice kullanırken bulacaklardır. Alkolün elde edilmesi ve kullanılması sigaraya göre daha zor olsa da kullanımı çocuğun fizyolojik yapısını sigaradan daha çok etkileyecektir. Çünkü içeriğinde barındırdığı uyuşturucu etki çocuğu daha kötü yollara sevk edebileceğinden bunun takibi aile tarafından daha ciddi bir şekilde yapılmalıdır. Zararlı alışkanlıkların temeli aslında ilgisiz bir aile ve çevresel faktörler kökeninde şekillenir.
Çocuğunuzla ilgilenin onu markete ekmek almaya gönderin sigara almaya değil…